Բառիկազմությունը
81. Ուշադրություն դարձրո՛ւ Ա ե Բ խմբերի բառերի կազմությանը. փորձի´ր բացատել տարբերությունը:
Ա. Մարդ, տեր, սիրտ, կապույտ, արքա, ծաղիկ, կատու, բարի:
Բ.տարբերակում բոլոր բառերը պարզ են,կազմված են մի արմատից:
Բ. Մարդասեր, Տիրամայր, սրտատրոփ, կապտավուն, արքայական, ծաղկել, կատվազգի, բարերար:
Բ.տարբերակում բոլոր բառերը բարդ կամ ածանցավոր են:
82. Տրված բառերը բաժանի´ր երկու խմբի (տե´ս 81-րդ վարժությունը):
Ուրախություն, նկար, գլուխ, փետրագնդակ, հինգ, ուրախ, նորություն, փետուր, շյուղ, երկմտություն,շաբաթական, գրպան, քաղաք, օրացույց, գլխակորույս, անուն:
Ա.գլուխ,նկար,հինգ, ուրախ,շյուղ,գրպան, քաղաք,անուն
Բ.Ուրախություն, փետրագնդակ, նորություն,փետուր,երկմտություն,շաբաթական,
83. Ի՛նքդ անվանիր 81-րդ վարժության բառերի շարքերը (ընդհանուր անուններ գտի´ր բառաշարքի համար) և տրված նախադասությունները լրացրո´ւ:
Ա խմբում … բառեր են, որովհետև ………. :
Ա. Մարդ, տեր, սիրտ, կապույտ, արքա, ծաղիկ, կատու, բարի:
Բ խմբում … բառեր են, որովհետև ……….. :
Բ. Մարդասեր, Տիրամայր, սրտատրոփ, կապտավուն, արքայական, ծաղկել, կատվազգի, բարերար:
84. Ուշադրությո´ւն դարձրու բառերին և պարզի´ր, թե ի՞նչ է նշանակում բաղ:
Բաղադրել – կցել, կից դնել:
Բաղադրյալ – միասին, կից դրված:
Բաղաձայն – հնչյուն, որ կցվում է, միանում է ձայնավորներին:
Բաղդատել – համեմատել (իրար կողքի դնել):
Բաղկանալ – մասերից կազմված լինել:
Այն նախածանց է:
85. Պարզ և բաղադրյալ բառերը տեղադրի´ր տրված նախադասությունների մեջ և նախադասությունները լրացո´ւ:
Այն բառերը, որոնց մեջ հնարավոր չէ առանձնացնել բառ կազմող իմաստակիր մասեր, պարզ բառեր են. օրինակ՝ ծով, նկար, հինգ :
Այն բառերը, որոնք հնարավոր է բաժանել բառ կազմող իմաստակիր մասերի, ..բաղադրյալ բառեր են. օրինակ՝ հեռախոս – հեռ + ա + խոս, բարկություն – բարկ + ություն, մարդ-ա-սեր,:
86. Տրված բառերի րնդհանուր մասերը գտի՛ր, դրանց ուղիղ ձևերը գրի´ր և տրված բառերը բացատրի´ր:
Օրինակ՝
բարեսիրտ, բարեկամ, բարեսեր, բարետես: – Բարի:
Բարեսիրտ – բարի սիրտ ունեցող:
Բարեկամ – բարին կամեցող:
Բարեսեր – բարին (բարի բան) սիրող:
Բարետես – բարի (գեղեցիկ) տեսք ունեցող:
ա) Կտցաձև-Կտուցի ձև ունեցող, կտուցի նման, կտցահարել-Կտուցով խփել՝ հարվածել:, կտցաչափ-Թռչունի կտուցի չափ, շատ փոքրիկ::
բ) Ուղղագրություն-Տվյալ լեզվի գրության կանոնների ամբողջությունը, ուղղագիծ- Ուղիղ գիծ կազմող՝ ձևացնող, ուղղամիտ-Արդարամիտ, արդարացի՝ շիտակ մտածող, ուղղություն-Այն կետը՝ կողմը, դեպի որն ուղղված է գործողությունը՝ շարժումը ևն:
գ) Ուղեկից-Մեկի ուղևորության ընկեր, ուղևոր-Փոխադրամիջոցներով ճամփորդություն կատարող մարդ, փոխադրամիջոցով որևէ տեղ գնացող մարդ, ուղեմոլոր-Ուղուց՝ ճանապարհից շեղված, ճանապարհը կորցրած, ուղևորվել-Մեկնել, ճանապարհ ընկնել::
87. Պարզի´ր, թե Ա և Բ բառախմբերն ի՞նչ սկզբունքով են կազմված: Այդ բառախմբերը լրացրո´ւ:
Ա. Ջրառատ, ջրային, ջրկիր, ջրվեժ, հողագործ, հողեղեն, հողոտ, անհող, ….:
Ա.Ջրառատ, ջրային, ջրկիր, ջրվեժ,-ջուրը արմատ նե
հողագործ, հողեղեն, հողոտ, անհող,
հողագործ, հողեղեն, հողոտ, անհող-արմատը հհողն է:
Բ. Ջուր, հող, ….:
88. Արմատ բառի քեզ հայտնի իմաստը (կամ իմաստները) գրի´ր: Փորձի´ր բացատրել, թե իեչո՞ւ Է անաստղ, աստղային, աստղիկ, աստղոտ բառերի աստղ մասը համարվում արմատ:
Բառի իմաստ տվող մասը աստղ է:
89. Բառերը բաղադրիչների բաժանի՛ր: Արմատներն ինչո՞վ են միանում:
Մարդամոտ, լուսամուտ, ծնողասեր, գորգագործ, փառատոն:
Ա հոդակապով միյանում են իրար: